De uitbraak van COVID-19 heeft zoals verwacht in het tweede kwartaal van 2020 een grotere impact op de e-commercesector gehad dan in de eerste drie maanden. De online bestedingen aan diensten, zoals reizen en tickets, kenden een nog sterkere daling (-45% ten opzichte van Q2 2019), maar deze werden door de groei in online uitgaven aan producten (+52%) ruimschoots gecompenseerd. De totale online consumentenbestedingen stegen daardoor met 12% naar € 6,36 miljard en in het eerste half jaar van 2020 met 4% naar € 12,40 miljard. Dit blijkt uit de meeste recente versie van de Thuiswinkel Markt Monitor, het onderzoek naar online consumentenbestedingen in Nederland. Dit onderzoek wordt door GfK uitgevoerd, in opdracht van Thuiswinkel.org en Retail Insiders en in samenwerking met PostNL, Betaalvereniging Nederland en Currence.
Het totale aantal online aankopen is door toedoen van corona ook sterk gegroeid: met +36% in het tweede kwartaal en met +22% in het eerste half jaar. Net als bij de online bestedingen, zien we ook hier een tegengesteld beeld tussen producten en diensten. Waar er in het tweede kwartaal 35% minder online aankopen in bijvoorbeeld vliegtickets, accommodaties en pakketreizen zijn gedaan in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar, zijn de aankopen in de verschillende productcategorieën gemiddeld met 52% gestegen. Bekeken over het eerste half jaar daalde het aantal aankopen in diensten met 32% en steeg het aantal productaankopen met 34%.
Door de gedeeltelijke lockdown eerder dit jaar is het aantal online kopers toegenomen. De cijfers uit de Thuiswinkel Markt Monitor laten dit ook zien: in het tweede kwartaal van 2020 waren er 7% meer e-shoppers dan een jaar geleden (van 11,7 miljoen naar 12,5 miljoen).
De afgelopen maanden hebben laten zien dat e-commerce een vitale rol speelt in de Nederlandse economie.
Dit zegt Wijnand Jongen, directeur van Thuiswinkel.org en tevens met case aanwezig in bestseller Handboek E-commerce: “Veel mensen moesten thuis blijven en richtten zich tot webwinkels voor hun aankopen, met veel nieuwe online kopers en een hoger besteed bedrag per koper tot gevolg. Dit wordt ook onderbouwd door de groeicijfers van het aantal online aankopen in en de online bestedingen aan producten, en daarmee door het gestegen aandeel van online in de totale detailhandel.[1] Dit komt in het eerste halfjaar van 2020 op 12,3% te liggen, wat een stijging is van 2,2 procentpunt vergeleken met vorig jaar.”
Sterke daling dienstensector, Food/Nearfood grootste productcategorie
Zowel de online bestedingen als de online aankopen zijn in de reis- en vrijetijdssector verder gekelderd. De opgelegde restricties tegen de verspreiding van het coronavirus zorgden voor een lager aantal online kopers voor bijvoorbeeld vliegtickets, pakketreizen en tickets voor attracties en evenementen. Zo daalden de online uitgaven aan pakketreizen met 81% en die aan losse vliegtickets en accommodaties met 24% ten opzichte van het tweede kwartaal in 2019. Daartegenover laten de productcategorieën een groei zien in zowel de online uitgaven als de online aankopen in het tweede kwartaal. De grootste groeipercentages (zie grafiek) in de online uitgaven zijn te zien binnen DIY/Garden (+121%), Home & Living (+105%) en Sport & Recreatie (+85%). In deze categorieën is de online penetratie ook (bijna) verdubbeld, wat inhoudt dat er veel meer Nederlanders hierbinnen online zijn gaan kopen.
Een andere productcategorie die een flinke vlucht heeft genomen, is Food/Nearfood. Nederlanders zijn, onder meer vanwege corona, weer meer boodschappen via internet gaan bestellen. In het tweede kwartaal vonden er bijna 12.000 online aankopen plaats in deze categorie, wat een stijging betekent van 57% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. In totaal bedroegen de consumentenbestedingen aan online boodschappen € 704 miljoen (+69%). “Hiermee gaat Food/Nearfood de categorie Kleding (€ 646 miljoen) voorbij als de productcategorie waarin in het tweede kwartaal online het meeste werd besteed”, vertelt Wijnand Jongen. “Daarnaast groeide het aandeel van online binnen de totale bestedingen aan Food/Nearfood-producten van 4% naar 6% in deze periode.”
Groei smartphones en iDEAL zet door
Op het gebied van de apparaten die worden gebruikt voor de online aankoop van producten of diensten, zien we dat de opmars van smartphones zich wederom heeft voortgezet. Waar vorig jaar in het tweede kwartaal 37% van de online kopers hun mobiele telefoon gebruikte voor een aankoop, was dat dit jaar 43%.
De corona-uitbraak heeft ook impact op de gebruikte online betaalmiddelen. Aangezien de online bestedingen in producten zijn toegenomen en die in diensten zijn afgenomen, hebben producten een groter aandeel gekregen in de totale online bestedingen. Dit zorgt ervoor dat het aandeel van iDEAL – dat vooral populair is bij de aankoop van producten – ook is toegenomen: van 61% in het tweede kwartaal van 2019 naar 68% dit jaar.
